.: Цахим-толь :.

Баялаг бүтээгч

Ховд аймгийн Эрдэнэбүрэн суман дахь “Тунгалаг уст шураг” хоршоо бол гарт баригдах, нүдэнд харагдах зүйл бүтээж, бүтээгдэхүүнээ зах зээлд нийлүүлж, ялангуяа хөдөөгийн хэрэглэгчдийн хэрэгцээг хангаж буй аймгийн хэмжээн дэх гарын арван хуруунд багтах цөөхөн чансаатай хоршоодын нэг. Хэрвээ хэн нэг нь дэгсдүүлэн магтлаа гэж бодох аваас очоод үйл ажиллагаатай нь танилцаад, үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг нь хэрэглээд үзмэгц л бодол нь өөрчлөгдөх нь гарцаагүй юм. Тиймдээ ч энэ хоршоо 2014 онд  Монголын  Үндэсний Хоршоологчдын  Холбооны   “ТЭРГҮҮНИЙ  ХОРШОО”-гоор,   2015 онд  “УЛСЫН  ТЭРГҮҮНИЙ  ХОРШОО”-гоор  тус тус шалгарчээ.

Ш.Нямсүрэнгийн удирддаг энэ хоршоо анх 1997 онд  “Булаг” нэртэй  ХЭАА  хэлбэрээр  байгуулагдсан ба  2005 онд есөн гишүүнтэйгээр зуун хувийн хувь нийлүүлсэн  хөрөнгө оруулалттай “Тунгалаг  уст  шураг” хоршоо  болон  өргөжиж, 2011 оноос гишүүдийнхээ эгнээг дахин өргөтгөсөн бөгөөд одоо 213 гишүүнтэйтэйгээр үйл ажиллгаа явуулж байна.

            Хоршооны талаар сурвалжлахын тулд бид юуны өмнө хоршооны ахлагч Ш.Нямсүрэн болон холбогдох зарим ажиллагсадтай уулзаж, үүх, түүх хийгээд эрхлэдэг үйл ажиллагааг нь сонирхов.      

            “Манайх мал аж ахуй, газар тариалан гэсэн уламжлалт хөдөө аж ахуйн бааз суурийг түшиг болгож оршин тогтнодог. Сумандаа орон нутагтаа ажиллаж амьдарч байгаа бидэнд мал ахуй, газар усны үржил шимээ додомдож, хөдөлмөр, арга ухаан, зүтгэл сэтгэлээ хослуулж чадвал хэнээс ч гуйхгүй амьдрах боломж хангалттай байна. Бидний хувьд сумынхаа нутаг дэвсгэрт байх Шар харганын хөдөө гэх газар, хуучин услалтын систем байсны орчимд арван га газар эзэмшиж, хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ, чацаргана, тэжээлийн ургамал, тариалж, хашиж хамгаалан, ургуулсан талбайгаас боломжийн хэмжээний хадлан авдаг. Бас үнээний фермтэй. Намар  хурааж авсан хүнсний ногоо, жимсээ зах зээлд нийлүүлдэг бол тэжээлийн ургамлаараа малын тэжээл үйлдвэрлэнэ, Харин хадаж авсан хадлангаа үхэр тэжээхэд хэрэглэнэ. Өөрсдийн үйлдвэрлэдэг тэжээлийнхээ тодорхой хувийг үнээний фермэд нөөцлөж, бусдыг нь  мөн л малчдын хэрэгцээнд нийлүүлнэ. Фермийнхээ үндсэн түүхий эдэд түшиглээд уламжлалт аргаар сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж хэрэглэгчдэд нийлүүлдэг. Манайх сүүлийн хэдэн жил сумын сургуулийн үдийн цай  хөтөлбөрийн худалдан авалтад шалгарч, талх, нарийн боов, сүү, сүүн бүтээгдэхүүн, жимс жимсгэнийхээ үйлдвэрлэлдээ түшиглэн сүүлийн хэдэн жил сумынхаа сургуулийн хүүхдүүдийн үдийн цай хөтөлбөрийн гол нийлүүлэгчээр ажиллаж байна хэмээн хоршооны ахлагч Ш.Нямсүрэн ярив.     

Эднийх 2000 онд талх нарийн боовны  цехээ байгуулжээ. 15 нэр төрлийн талх нарийн боов үйлдвэрлэдэг энэ цехийн бүтээгдэхүүн сумын хэрэглэгчдийн хэрэгцээнд нийлүүлэгдэхээс гадна, амт чанар, стандартын шаардлага хангасан байдлаараа шалгарсны улмаас сургуулийн хүүхдүүдийн үдийн цай хөтөлбөрийн гол бүтээгдэхүүн болно. Сургуулийн дотуур байр, эмнэлгийн хэрэгцээнд ч эдний бүтээгдэхүүнийг захиалж авдаг байна.

2008 онд “Мерси Кор – Монгол” байгууллагаас зарласан төслийн уралдаанд төсөл илгээн шалгарч дэмжигдсэний үр дүнд сүүний чиглэлийн дөрвөн үнээ бүхий эрчимжсэн мал аж ахуй буюу үнээний фермийн суурийг тавьжээ. Ийнхүү 2008 онд дөрвөн үнээтэйгээр гараагаа эхлэж байсан фермийн сүрэг нь 2015 он гэхэд  48  толгой үхэр болж өсөв. Ийнхүү сүрэг арвижихийн хэрээр сав сааль нь ундарч, саасан сүүгээрээ жил тутам 0,5-1.0 тонн  хорхой ааруул, 80-120 кг  зөөхий, 50-60 кг  цөцгий, 1000-1500 л тараг,  2-2.5 тн  цэвэр сүү  үйлдвэрлэн сум, аймгийн хэрэглэгчдэд нийлүүлэх болов.

 Дээр дурьдсанчилан арван хоёр  га  газарт  төмс  хүнсний  ногоо, жимс жимсгэнэ, тэжээлийн  ургамал  тариалж, жилд дунджаар наймаас арван тонн төмс, дөрвөн тонн лууван, нэгээс хоёр тонн манжин болон сонгино хураан авахаас гадна дөрвөөс найман тонн хивгэн тэжээл  үйлдвэрлэж байна.

2009 онд бага оврын Тэжээлийн цех байгуулан тэжээлийн  ургамлаа өөрөө  тариалж, хивгэн болон хорголжин  тэжээл үйлдвэрлэж эхэлсэн бол 2011 онд сумандаа  газар тариалангийн техникийн  парк  бий болгож, ногоочдын хөдөлмөр хөнгөвчлөх, хадлан тэжээлийн  фонд  үүсгэх  зорилгоор дунд оврын тракторыг  иж  бүрдэлтэй нь  худалдан авч улмаар газар  тариалангийнхаа ажлыг  механикжуулж  чаджээ..

Жилд дөрвөөс арван хоёр тонн  хивгэн тэжээл үйлдвэрлэж, 30-50 тонн хадлан хадан нөөцлөж,  зэргэлдээ сумын болон өөрийн  сумын  малчдын хэрэгцээнд нийлүүлж хэвшив.

2013 оноос чацарганы тариалан эрхлэх болж иргэд олон түмэндээ ээлтэй байгалийн гаралтай, эрүүл мэндэд тустай эко буюу байгаллаг, цэвэр хүнс нийлүүлэх зорилт тавин, хоёр га газарт 2000 ширхэг  чацарганы суулгац тариалж, шинээр арван таван хүнийг жил тутам, улирлын чанартай ажлын  байртай болгож, цалин хөлснөөс гадна нийгмийн даатгалын шимтгэлийг нь төлж, амьдрал ахуйд нь ээлтэй хандсанаар тэдний талархалыг хүлээх болов. Энэ 2015  он  гэхэд бүх  модны  наян хувь нь жимслэжээ. 

Жил тутам аж ахуйгаа додомдон сайжруулж үйлдвэрлэл, үйл ажиллагааныхаа нэр төрлийг олшруулж, бааз суурийг нь өргөжүүлэн тэлсээр бүтээгдэхүүнийх нь нөөц нэмэгдэхийн хэрээр худалдан борлуултын хэмжээ үлэмж өсч Эрдэнэбүрэн сумын төвд хоршооны хүнсний дэлгүүрийг нээн ажиллуулжээ. Уг дэлгүүр одоо жилдээ гучин таван сая төгрөгийн бараа  борлуулалт  хийж, иргэддээ  үйлчилж байна. Өөрийн хоршооны гишүүдэд бол урамшуулалттай  үйлчилдэг ажээ.

Ийнхүү үйлдвэрлэл үйлчилгээ, борлуулалт худалдаагаа өргөжүүлж чанаржуулахын зэрэгцээ ажилагсадыг сургаж, дадлагажуулах, чадваржуулах, малчид, гишүүдэд мэдлэг дадал эзэмшүүлэхийг ч орхигдуулсангүй.

 2009, 2010 онд хоршооны талх  нарийн  боовны цехэд ажилчдыг дадлагажуулах, чадамжийн  сургалтыг  Ховд аймгийн  “Мерси Кор – Монгол” ОУБ- тай  хамтран   явуулж, өөрийн хоршооноос ажилчин  Нямтогтох, С.Даариймаа нарыг хамруулан сургасан бол няравын мэргэжил олгох  сургалтанд  хоршооны ажилчин Б. Амарсайханыг, зайрмагны  мэргэжил  эзэмшүүлэх  баучиртай  сургалтанд, ажилчин  Ц.Оюунчимэгийг, 2011 онд    талх нарийн  боовны  мэргэжил  эзэмшүүлэх  баучиртай  сургалтанд  ажилчин  М.Ауганыг тус тус хамруулан сургасан ба эдгээр суралцагсад бүгд чадамжийн гэрчилгээ авсан байна.

2010, 2011, 2012, 2013 онуудад  хоршооныхоо гишүүн малчдаар болон малчдын  бүлэг   ,багуудаар  явж, хоршооны  бүтэц зохион байгуулалт, арьс шир, түүхий эдийг стандартын дагуу  бэлтгэх  тухай  сургалтуудыг үр дүнтэй зохион байгуулав.   

Тунгалаг уст шураг хоршооныхны амжилт бүтээл жилээс жилд арвижин дээшилсээр

• Ø2006  онд  Сүү сүүн  бүтээгдэхүүн  үйлдвэрлэлээр   “Сумын  шилдэг  бүтээгдэхүүн” үйлдвэрлэгч  Өргөмжлөл , Цом,  мөнгөн  шагналаар
• ØМөн 2006 онд  Их  Монгол  улс байгуулагдсаны   түүхт  800 жилийн   ойгоор  Entrepreneur-2006 арга  хэмжээний  хүрээнд  “Бичил  бизнес  эрхлэгч ААН” –ээр
• Ø2006  онд  сумын  “Шилдэг аж ахуйн  нэгж”-ээр 
• Ø2007  онд   “Тэргүүний  татвар  төлөгч  ААН”-ээр
• ØМөн 2007 онд  “Ховдод  үйлдвэрлэв”  бүтээгдэхүүний  үзэсгэлэн  худалдаанд   цөцгий  үйлдвэрлэлээр  Хүрэл  медаль, Өргөмжлөлөөр
• ØМөн 2007 онд  Ховд  аймгийн   “Эд хэрэглэгчидийн  найдвартай түнш-ААН”-ээр
• Ø2008 онд  “Сумын  тэргүүний  үйлдвэрлэн бүтээгч ААН”-ээр
• Ø2008 болон 2010 онуудад “Ховд  түншлэл -2008”, “Ховд түншлэл-2010 “ зах зээлийн өдөрлөг үзэсгэлэн  худалдаануудаас сүү, сүүн бүтээгдэхүүний ”Шилдэг бүтээгдэхүүн” үйлдвэрлэгчээр /Алтан медаль,/
• Ø2011 онд  “Сумын тэргүүний  хоршоо” –гоор 
• Ø2012 онд сумын “Хамгийн олон төрлийн  таримал  бүтээгдэхүүн  үйлдвэрлэгч – ААН”-ээр
• Ø2012 онд улсын  шилдэг хоршоогоор
• Ø2013 оны 8 сард  Дуут суманд болсон  баруун  бүсийн  семинар зөвлөгөөн, болон  үзэсгэлэн   худалдаанаас “Шилдгийн шилдэг сүүн бүтээгдэхүүн” үйлдвэрлэгчээр .
• Ø2014 онд   Монголын  Үндэсний Хоршоологчдын  Холбооны   “ТЭРГҮҮНИЙ  ХОРШОО”-гоор .
• Ø2015 онд  “УЛСЫН  ТЭРГҮҮНИЙ  ХОРШОО”-гоор  шалгарчээ.

“Өөдлөх айлын өнгө, дэвжих айлын дээвэр” гэдэгчилэн угаасан тунгалаг рашаан голынхоо нэрээр нэрлэгдсэн “Тунгалаг уст шураг” хоршооны ажил үйлс, хэрэглэгч, түмэн олонд нийлүүлж буй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнийх нь тухай цухас сурвалжилан толилуулахад ийм буюу.

Та бүхэн энэхүү хоршооныхны хамгийн эрүүл, эко хөрсөнд тарьж ургуулсан чацаргана, чацарганын шүүс, тос, төмс, хүнсний ногоо, сүү, сүүн бүтээгдэхүүнээс худалдан авч хүнсэндээ хэрэглэх, бусад чиглэлээр хамтран ажиллахыг хүсвэл 93433928 дугаарын утсаар холбоо бариараа! Мөн аймгийн Хөдөлмөрийн хэлтсийн борлуулалтын цэг, Мачлин дэлгүүр, Эрдэнэбүрэн суман дах дэлгүүрээс нь эдний бүтээгдэхүүнүүдийг худалдан авч болно.

Дашрамд дамжуулахад Эрдэнэбүрэн сумын Шар харганын хөдөө дэх тус хоршооны тариалангийн талбайгаас тодорхой хэмжээний талбайг үнэ төлбөргүй ашиглаж, хэрэгцээт ногоо, жимсээ тарьж хурааж авахын зэрэгцээ хавар, намарт Тунгалаг уст шураг хоршооны тариалалт болон ургац хураалтанд хөлсөөр ажиллах сонирхолтой хүмүүс, айл өрх байвал дээрх 93433928 дугаарын утсаар холбоо барина уу!   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Баялаг бүтээгчид

“Баялаг газрын шим” ХХК газар тариалангийн үйлдвэрлэлээр дагнаж Ховд аймагт өдгөө .....дахь жилдээ үйл ажиллагаа явуулж байна. Үнэхээр газрын шим баялгийг зохистойгоор хүртэж, түүнийгээ олон түмэн хэрэглэгчдэд нийлүүлэн, хөдөлмөрийнхөө үр өгөөжийг үзэж буй энэ компанийг П.Тулгаа болон улсын аврага тариаланч Самбуугийн Лхагважав нар эрхлэн авч явдаг бөгөөд С.Лхагжав гуай нэг га талбайгаас жил бүр 20-30 тонн ургац хураан авч, цэвэр байгалийн тэжээлээр тэжээгдэн ургасан, хүнсний ногоо, жимс жимсгэнийг хэрэглэгчдэд тогтмол нийлүүлж ирсэн амжилтаараа 2011 онд Монгол улсын аврага тариаланч болсон юм.

Бид тэднийхнийг өнөө жилийн ургацаа хурааж дуусаад зооринд хийж байх үеэр нь очиж уулзав. Жил бүрийн намар 10 гаруй төрлийн нийтдээ 100 гаруй тонн хүнсний ногоо хураан авч хэвшсэн “Баялаг газрын шим” компани намар өвлийн турш хурааж авсан ургацаа технологийн дагуу хадгалах хэд хэдэн зоорьтой. Нэр төрөл тус бүрийг нь өөр өөр зооринд хадгалдаг аж. Гэр бүлийн гишүүдээс бүрдсэн цөөхөн товирхон бүрэлдэхүүнтэйгээр аж ахуйгаа хөтлөн явуулах бөгөөд хүнсний ногооныхоо хадгалалт, зоорины нөхцөлийг гэрийн эзэн П.Тулгаа гуай хариуцан ажиллана. Өвөл жин хүйтний үеэр зоорин дахь хүйтний хэм хасах 30 градусаас дээш гараад ирвэл өдөрт нэг удаа галладаг. Зоорь бол бидэнд хамгийн чухал зүйл. Бүтээгдэхүүнийг горимын дагуу хадгалаж, хэрэглэгчдийн хэрэгцээнд аль болох нийцэмжтэй түвшинд байлган, тэдэнд хүргэнэ гэдэг бол бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл борлуулалтын эцсийн үр дүнд шийдвэрлэх.нөлөөтэй зүйл юм хэмээн тэд үгүүлэх.

“Баялаг газрын шим” компани өөрийн эзэмшлийн гурван га газартай бөгөөд жилд нэг га газарт тариалалт хийнэ. 50 сотод төмс, 30 сотод байцаа, 15 сотод лууван, үлдсэнд нь сонгино сармис болон бусад нарийн ногоо тариалдаг аж. Намар 10 гаруй тонн байцаа 50 гаруй тонн төмс, 15 орчим тонн лууван, 5 тонн орчим сонгино, сармис бас бус ногоо хурааж авна. Тэрчлэн энэ жилээс улаан төмс, хар сармис, артишок зэрэг шинэ төрлийн ургамлыг туршин тариалж эхэлжээ. Эдгээр шинэлэг сортын таримлууд нь тус бүрдээ өвөрмөц сайн чанартай хэрэглээний хувьд үр өгөөжтэй.  

Хөдөлмөрийн хэлтсийнхэн их сайн ажиллаж байна. Улаанбаатар хотод үзэсгэлэн худалдаа болоход манай бүтээгдэхүүнийг хөдөлмөрийн хэлтсийн мэргэжилтэн Дулам хариуцаж авч яваад, борлуулаад ирсэн. Ногоогоо хураагаагүй байсан болохоор помидор л өгч явуулж борлуулсан. Бүх бүтээгдэхүүн маань нэг өдөр л борлосон гэсэн. Бид бас сүүлийн үед ягаан сармис, хар сармис тариалж байна. Ягаан сармис эрүүл мэндэд сайн гээд хүмүүс их худалдаж авдаг. Артишоп гээд эмийн ургамал туршин тариалж үзэж байна. Энэ бол эрүүл мэндэд маш сайн. Чихрийн шижин өвчтэй хүмүүс энэ ургамлыг хэрэглээд өвчин нь илааршиж байгаа тухай хүмүүс ярьцгааж байна. Тэгээд хүмүүс захиалж авах, эрж сурах нь ч их байна. . Манайх энэ жил гэхэд 700 кг орчим сармис хурааж авч байна Компани маань байнгын дөрвөн хүний бүрэлдэхүүнтэй. Гол ажлууд маань зун намрын улиралд хийгддэг болохоор оюутан хүүхдүүд маань зун амралтаараа ирж тусалдаг. Бас ахмад эмэгтэйчүүдийн “Сүүн сэтгэл” холбооныхон маань их туслана. Тийм ажил дээр туслуулмаар байна гэхэд л тэр даруйд хүрээд ирдэг. Ахмад эмэгтэйчүүдийн холбооныхон маань үнэхээр ажилсаг, ялангуяа залуу үеийнхэнд үлгэр болохоор хүмүүс хэмээн улсын тэргүүний тариаланч Лхамжав гуай үгүүлсэн.

Бид тэднээс эзэмшиж буй газрынх нь татвар төлөөс ямар байдаг. Хавар тариалалт хийхэд машин механизм, техник төхөөрөмжөө хэрхэн шийддэг, мөн тариалалтын болон ургац хураалтын үед юу, юу шаардагддаг, тэдгээрт хэдий хэр зардал гаргадаг, жил тутмын борлуулалт нь ямар байдаг гэх мэтийг сониучархан асууж лавлалаа.

Баялаг газрын шим компанийхан энэ тухай үгүүлэхдээ “манай эзэмшлийн газар /тариалангийн талбай/ Буянт сумын нутагт хамрагддаг болохоор газрын татвараа Буянт суманд төлдөг. Татварт жилд 50-аад мянган төгрөг төлнө. Газрыхаа шимийг хүртэж байгаа юм чинь татвараа төлөлгүй яахав. Өөрийн гэсэн трактор, анжис байхгүй учраас хавар тариалалтын үеэр хөлсний газар хагалагч трактороор газраа хагалуулдаг. 1.0 га талбайг 200 мянган төгрөг өгч хагалуулна. Нэг машины тэвш буюу 5.0 тонн бордоог 500 мянган төгрөгөөр худалдаж авна. Хэрвээ өөрсдөө ачиж авья гэвэл тухайн өвөлжөөний эзэн болох малчинд 50-100 мянган төгрөг төлнө, тэгээд бас ачигчдад хөлс төлнө гээд бодохоор дүндээ дүн болдог юм. Хавар үрээ суулгахдаа гар аргаар суулгадаг. Тэгэхдээ дөрвөөс таван хөлсний ажилчин авч ажиллуулна. Ургацын хураалтын үед 30-40-өөд хүнийг хөлсөөр ажиллуулдаг. Хөлсийг дор дор нь өгөөд ажиллуулчихдаг. Сүүн сэтгэл холбооныхон маань ч туслацгаадаг.

Хавар цагаан сараас өмнө манай ногоо борлоод дуусчихдаг. Борлуулалтын гол цэг маань “Их буян” зах дээр байдаг хүнсний ногооны худалдааны цэг юм. Тэнд манайх лангуу түрээслэж ногоогоо борлуулдаг. Их хэмжээгээр худалдан авах хүмүүст шууд зоориноосоо гаргаад өгчихнө. Эх ургамалаа бид “Очир сүлд” хоршооны П.Бямбаа эмчийн хашаанд тариад, хашаандаа авч ирж үрслүүлээд тэгээд аваачиж суулгадаг. Үрээ жил жилд шинэчилж байвал сайн юм шиг байна лээ. Энэ жилээс бас шинэ сортын ягаан төмс тарьсан. Энэ төмсийг Ховдод ганцхан манайх л тарьж байна. Энэ намар 5 тонныг авсан. Төв аймгийн Гачууртын тариаланчаас үр авахаар болсон. Артишох шинэ ургамлын хувьд энэ жил туршилтын журмаар 100-аад мянган төгрөгийн үр худалдан авч суулгасан. Шинээр аймагт нэвтрүүлж, хойч үедээ хэрэг болох, үр өгөөжтэй юм үлдээье гэж бодож байгаа маань Артишоох, хар сармис хоёр юм. Тагар сонгоныг анх авч ирээд тарихад ургац аваагүй харин энэ жил маш сайн ургац авсан. Ирэх жил бас шар буурцаг тарьж үзэх бодолтой байна гэцгээж байлаа.

Эдний бүтээгдэхүүний талаар зориуд онцлох нэг зүйл байгаа нь тариалалтанд ямар ч химийн бодисын найрлагатай бордоо хэрэглэдэггүй, зуун хувь байгалийн бордоогоор бордож, зуун хувь экологийн цэвэр хүнсний ногоог хэрэглэгчдэд нийлүүлэхийг үндсэн зорилгоо болгодог байна. Бүтээгдэхүүнээ борлуулахын тулд лангуу түрээслэж буй “Их буян” зах дээр сард 100 мянган төгрөгийн татвар төлнө, бас аж ахуйн нэгжийн татвар төлнө. Ингээд ажиллаад байхад үр шим нь гараад л байдаг гэх. Ахмад тариаланчид маань уг нь хоёул хуучин засварын заводод насаараа токарчин хийсэн гэнэ. 1990 онд өмч хувьчлал явагдаж ажиллаж байсан газар нь тарж бутран алга болсны дараа амьдрахын эрхэнд газар тариалан эрхлэхээр санаа шулууджээ. Зорьсон зүйлдээ нэгэн сэтгэлээр зүтгэвэл юун ч хүрч болохын амтыг мэдэрч одоо чухам хэдийд ч газардахгүй томоохон аж ахуйтай болсон тэд яваандаа энэ аж ахуйгаа үр хүүхдүүддээ шилжүүлнэ гэж бодож байгаагаа ч ярьцгааж байв.

Газрын шим гэдэг үнэхээр баялаг аж. Энэ компаний бүтээгдэхүүн болох зуун хувь экологийн цэвэр хүнсний ногоог худалдан авахын тулд та бүхэн “Их буян” худалдааны төвийн дугаар лангууг зорихоос гадна 99435405 утсаар холбоо бариарай!  

Г.Төрмөнх

Биенесийг дэмжих булан

Ховд аймгийн Жаргалант суманд үйл ажиллагаа явуулдаг Б.Бөх-Амгалан захиралтай “Оюутогтох” ХХК 2010 оноос эхлэн сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлээр дагнаж, Ховд аймаг болон зэргэлдээ бусад газрын хэрэглэгчдэд бүтээгдэхүүнээ нийлүүлж иржээ.

Анх үйл ажиллагаагаа эхлэж байх үедээ зөвхөн хорхой ааруул боловсруулж, хэрэглэгчдэд нийлүүлдэг байсан бол одоо 12 нэр төрлийн бүтээгдэхүүнийг худалдан борлуулж байна. Бусад хөрөнгө оруулагчдын дэмжлэггүйгээр зөвхөн өөрсдийн бололцоонд тулгуурлан нийлүүлэгчдээс сүү худалдан авч, цагаан идээ боловсруулж эхэлснийг бодоход эднийх одоо арав гаруй нэр төрлийн бүтээгдэхүүн борлуулдаг, дөрвөөс таван борлуулалтын цэгтэй боломжийн үйлдвэрлэгч болжээ.

Энэ бол эднийхний хөдөлмөрийн үр шим юм. Хэдийгээр сүүлийн үед өрсөлдөгчид олширсон, аймгийн төвд л гэхэд ижил төрлийн үйл ажиллагаа эрхлэдэг арав гаруй хувь хүн, аж ахуйн нэгжүүд байгаа ч “Оюутогтох”-ын бүтээгдэхүүний борлуулалт урьдынхаас буурахгүй нэгэн жигд байж, үйл ажиллагаагаа амжилттай явуулж байгаа нь үйлдвэрлэн борлуулж буй бүтээгдэхүүний чанар чансаатай холбоотой.

Компаний менежер Д.Оюунхүүгийн ярьснаар эднийх ойр орчмын сумуудад бүтээгдэхүүн нийлүүлэх хэд хэдэн түнштэй. Тэдгээр түншүүд нь цэвэр малын сүүг газар дээрээс нь дамжлагагүйгээр нийлүүлдэг ба ийнхүү нийлүүлсэн түүхий эдийг өдөрт нь боловсруулж хэвлэн, тусгай бэлтгэсэн хүлэмж, хатаалгын газарт технологийн дагуу хатааж, савлан худалдаанд нийлүүлнэ.

Хорхой ааруул, хэвийн ааруул, боргоцойн ааруул, чипсэн ааруул, мөн хөх тарианы гурил зэрэг бүтээгдэхүүнүүд нь уламжлалт технологоор үйлдвэрлэгдсэн, амт чанар, өнгө үзэмж сайтай учраас амархан борлогдоно. Энэ ч үүднээс 2013 онд Ховд аймагт болсон Баруун бүсийн “Элбэг дэлбэг цагаан сар” үзэсгэлэн худалдаанаас хорхой ааруул, хэвийн ааруул гэсэн бүтээгдэхүүний нэр төрлөөр мөнгөн медаль, 2013 оны 10 сард “Ховдод үйлдвэрлэв” үзэсгэлэн худалдаанаас хорхой ааруул, боргоцойн ааруул, хэвийн ааруул, чипсэн ааруул зэрэг бүтээгдэхүүнээрээ шилдэг бүтээгдэхүүний шагнал хүртэж, 2014 оны “Элбэг дэлбэг” цагаан сар үзэсгэлэн худалдаанаас дээрх нэр бүхий бүтээгдэхүүнүүд нь “хэрэглэгчийн таашаалд нийцсэн бүтээгдэхүүн”-ээр 2014 оны 10 сард “Баруун бүсийн түншлэл” үзэсгэлэн худалдаанаас шилдэг сав баглаа боодолтой бүтээгдэхүүнээр, 2015 оны Элбэг дэлбэг цагаан сар үзэсгэлэн худалдаанаас шилдэг цагаан идээний иж бүрдлээр тус тус шалгарчээ.

Энэ компаний бүтээгдэхүүнүүд аймгийн төв дэх Номин худалдааны төв, Цамбагарав зочид буудлын зүүн талд байрлах Нарлаг супер маркет, мөн Хөдөлмөрийн хэлтсийн дэргэдэх Ховдод үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг борлуулах төв, Хүсний захын сүү цагаан идээний хэсэгт худалдаалагдаж байна.

Оюу тогтох компаний бүтээгдэхүүний бусдаас ялгарах нэг давуу тал гэвэл зориулалтын цэвэрхэн, авсаархан сав баглаа боодолтой байдаг. Бүтээгдэхүүнүүдээ нэр төрөл тус бүрээр нь хүмүүсийн хэрэгцээнд тохируулан олон янзын хэлбэр, хэмжээгээр савлаж худалдаанд гаргах нь хэрэглэгчдийн тус тусынх нь эрэлтэд тохируулсан, орчин үеийн ухаалаг маркетингийн нэг шинж төлвийг илтгэж байгаа хэрэг.

Ийнхүү өөрсдийн бололцоог дайчилж бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн гэр бүлээ болон бусад ажиллагсдыг ажлын байраар хангаж, ард олны хэрэгцээнд хувь нэмрээ оруулан ажиллаж амьдарч байгаа жижиг дунд үйлдвэр эрхлэгчдийг дэмжих, тэдэнд таатай нөхцөл бүрдүүлэхэд чиглэгдсэн бодлого үйл ажиллагааны хүртээмж төдийлөн сайн биш байгаа нь бас л чамлалттай.

Жишээлэхэд Оюу тогтох компанийхан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлээ өргөжүүлэх, илүү дэвшилтэт, бүтээмж өндөртэй технологи нэвтрүүлэх, сүү боловсруулах тогоо, хэвлэх, хатаах төхөөрөмж, хатаалгын байр, хүлэмж зэргээ шинэчилж томруулах хүсэл өвөрлөж, арга чарга хайвч тэр болгон санаснаар болдоггүй бололтой. Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангийн зээлд хамруулах төслийн шалгаруулалт жил бүр явагддаг ч дэмжүүлж чадаагүй л байгаа гэнэ.

Гэсэн ч гандан буурахгүй гэгчээр эднийх өнгөрсөн 9 сард Ховд аймгийг Улаанбаатар хотод сурталчилах өдрүүдийн хүрээнд болсон үзэсгэлэн худалдаанаас бүтээгдэхүүнээрээ шалгаран, нийслэл хотод очиж, Ховдод үйлдвэрлэв үзэсгэлэн худалдаанд амжилттай оролцжээ. Мөн Улаанбаатар хотод болсон “Намрын ногоон өдрүүд” үзэсгэлэн худалдаанд амжилттай оролцсоны үр дүнд нийслэл хотод хэд хэдэн борлуулалтын түншүүдтэй холбоо тогтоож, тэдний захиалгаар бүтээгдэхүүнээ тогтмол нийлүүлэх хэлцэл хийсэн байна. Зөвхөн Ховдын зах зээлд нийлүүлэгдэж байсан бүтээгдэхүүн одоо Улаанбаатар, Ховд болон зарим аймгийн зах зээлд гарах болж өргөжив.

Хэрэглэгч та бүхэн Оюутогтохын эдгээр бүтээгдэхүүнийг худалдан авахын тулд дээр үгүүлсэн Номин худалдааны төв, Нарлаг супер маркет, Хөдөлмөрийн хэлтсийн дэргэдэх борлуулалтын төв болон хүнсний захыг зориорой!

Төсвийн тодотголыг энэ долоо хоногт УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар хэлэлцэнэ. УИХ дахь бие даагч гишүүдийн зөвлөл 2015 оны төсвийн тодотголыг бодитой хийж чадаагүй гэсэн байр сууриа илэрхийлээд байгаа. Ямар асуудлууд дээр эсрэг байр суурьтай байгааг УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэнгээс тодрууллаа.

-Шинэ оныг зарим яам төсөвгүй угтаж байна гэсэн. Үүнийг тодруулахгүй юу?

-Монгол Улс анх удаа төсөвгүй яамдуудтай онтой золголоо. 2015 оны төсөв дээр Аж үйлд­вэрийн яам, Эрүүл мэнд, спортын яам, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яам гэж байхгүй. Уг нь оны өмнө тодотголоо хийх ёстой байсан. Энэ оны төсөвт Эрчим хүч, уул уурхайн яам гэж байгаа болохоос Уул уурхайн яам, Эрчим хүчний яам гэж тусдаа байхгүй. Яамдын нэрийг өөрчлөх юм бол төсвийн тодотголыг зайлшгүй хийж байх ёстой. Учир нь сайдын багц дандаа сайд нар яамдын нэрээр байдаг. Тиймээс эдгээр яам  өнөөдөр яаж санхүүжилтээ авч байгааг мэдэхгүй байна. Нэг бол хууль зөрчиж олгож байгаа байх. Аж үйлдвэрийн яамны тухайд ор тас төсөвгүй байх жишээтэй. Хэтэрхий улстөржилтөндөө халуураад төсөвгүй яамдтай манай улс анх удаа шинээ оноо угтлаа.

-АН, МАН өрийн таазыг нэмэхгүй гэдэг дээр зөвшилцсөн. Гэтэл одоо асуудал өөрөөр эргэж байх шиг байна?

-2015 оны төсвийн тодотгол дээр зарим зүйлийг онцлон хэлэх зайлшгүй шаардлагатай байна. Тухайлбал, өрийн таазыг нэмсэн. Өрийн таазаа нэмэхгүй, улс эх орноо өрөнд орууллаа гэж байсан хүмүүс 2015 онд өрийн таазыг дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 70 хувьд хүргэнэ гэлээ. 2016 онд 65, 2017 онд 60 хувь. Тэгэхээр улсаа өрөнд оруулж байгаа гэдэг асуудлыг ярьсан хүмүүсээс эргээд асуух хэрэгтэй. Яагаад  өрийн таазыг нэмсэн талаар нь. Өмнө нь өрийн таазыг л нэмэх юм бол улс орон сүйрлээ гэж байсан. Үүнээс үүдээд аль аль талдаа хариуцлагыг нэхдэг баймаар байна. Өөрөөр хэлбэл, өрөнд оруулах асуудал сайдын суудлаар солигддог гэсэн товчхон ойлголт байна. Мөн төсвийн тэнцлийг Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн хоёр хувь байхыг өөрчилсөн. 2015 онд дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 4.8 хувь байна гэсэн. 2016 онд дөрөв, 2017 онд гурван хувь байна гэнэ. Ингээд төсвөө дордуулсан хэлбэр рүү орлоо. Уг нь хамтраад энэ бүх нөхцөл байдлыг сайжруулаад явна гэж  бодож байсан. Харамсалтай нь эдийн засаг, төсвөө муутгах хэлбэр рүү явж байна. Төсөв дээр өөр нэг сонин зүйл харагдаж байгаа. Нэгдсэн төсвийн орлого 905 тэрбумаар буурсан. Улсын төсвийн орлого 630 тэрбумаар буурсан. Гэтэл зарлага нь 8.7 тэрбумаар өссөн. Уг нь нэг их наядыг хасна гээд баахан таналт хийсэн. Тухайлбал, Төрийн албан хаагчийн цалингийн нэмэлт 234 тэрбум төгрөг байхгүй болсон. Төрийн албан хаагчид тэтгэвэртээ гарахдаа авдаг байсан урамшууллуудыг бүр  байхгүй болгож байна. Засгийн газрын хэмжээнд урамшууллын хэмжээг тогтоож байна гэсэн байдлаар өөрчлөх санал оруулж ирж байгаа. “Оюутолгойг”-оос мөнгөө нэхэж чадахгүй байж иргэдийнхээ орлогоос авдаг, иргэд рүүгээ чиглэсэн арга хэмжээ авч байна.

-Хөрөнгийн татгварыг шинээр авна гэсэн үү?

-Хөрөнгийн татвар гэж бий болгож байгаа. Хөрөнгийн албан татварын хууль шинээр бий болсноор үл хөлдөх хөрөнгөөс татвар авна. Тээврийн хэрэгслүүд, бөөний, малын хөлийн татвар гэсэн дөрвөн төрлийн татварыг нэмнэ гэсэн үг. Ядарч, хямарч байгаа үед иргэдийнхээ татварыг нэмэхгүй гэж нэг улс төрийн хүчин саяхан хэлсэн дээ. Үүнийг ч гэсэн тэднээс асуух хэрэгтэй.

-Хямралаас гарах хамгийн оновчтой арга юу байна вэ?

-Компаниудаа тогтмол ажилтай байлгаж, улсын төсвөөс өгөх мөнгөө өгөх хэрэгтэй. Бизнес эрхлэгчид орлоготой болж байж, татвараа төлнө. Ийм энгийн зарчим байх ёстой. Гэтэл компаниудаа ажилгүй болгож өрөнд орж байна. Өрийн тааз гэхэд 670 тэрбумаар өсч байгаа.

Д.ЦЭЦЭГ

Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин

1              Худалдан авах бараа, ажил, үйлчилгээний нэр, товч тодорхойлолт  Ногоон байгууламж хийх ажил

2              Худалдан авалтын хэлбэр

(Нээлттэй тендер, харьцуулалтын арга, шууд гэрээ байгуулах, зөвлөх үйлчилгээний гүйцэтгэгч сонгох)              Битүүмжилсэн тендер, харьцуулалтын аргаар

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.

Дотоодын гүйцэтгэгчид давуу эрхийн зөрүү тооцохгүй.

3              Төсөвт өртөг        80,000,000

4              Хөрөнгө оруулалтын төрөл

(улсын төсөв, орон нутгийн төсөв, эрх шилжиж ирсэн г.м.)   Орон нутгийн хөрөнгөөр

5              Худалдан авах ажиллагааны төрөл

(бараа, ажил, зөвлөх үйлчилгээ, зөвлөхөөс бусад үйлчилгээ)              Ажил

6              Урилга ба үнийн санал

(ОНМХ-ээр зарласан буюу хүргүүлсэн байдал, давтамж, огноо г.м.)

Урилгыг хавсаргана.         2014 оны 04-р сарын 15-нд Сангийн яамны www.e-procurement.mn сайт болон, орон нутгийн нэкст ТВ,

1.             Ховд эрч хүч ОНӨҮГ

2.             Жаргалант төгс ирээдүй хоршоо

3.             Батдайчин ХХК гэсэн 3 аж ахуйн нэгжид үнийн санал ирүүлэх урилга өгсөн

7              Үнэлгээний хороо

(Бүрэлдэхүүн, дарга, гишүүдийн нэрс, албан тушаал, ТББ-ын төлөөлөл орсон эсэх г.м.)            Үнэлгээний хорооны дарга:

Х.Баасанхүү- ХБХ-ийн мэргэжилтэн

Гишүүд:

С.Жавзандулам- иргэний төлөөлөл

О.Болдоо- хувийн хэвшил

Х.Баярлах- ХЗА-ны мэргэжилтэн

Нарийн бичиг- Б.Ариун-Эрдэнэ ХАА-ны хэлтсийн мэргэжилтэн

8              Үнэлгээний хороо ажилласан байдал

(тендерийн ямар баримт бичиг, материал бэлтгэсэн, хэзээ яаж хуралдсан, тендерийн үе шатууд, гэрээ байгуулах эрх олгосон дүгнэлт зөвлөмж гаргасан огноо дугаар г.м.)             2014 оны 04 дүгээр сарын 15-нд материал боловсруулсан

2014 оны 04 сарын 22-нд нээлт хийв, үргэлжлүүлэн үнэлгээний хороо үнэлгээ хийв

9              Тендерийн нээлт

(Огноо, нээлттэй байдал г.м.)         Тендерийг 2014 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн орон нутгийн цагаар 10 цаг 00 минутанд аймгийн Засаг даргын Тамгын газар 4 давхар 412 тоот өрөөнд нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг нээв .

10           Тендерт оролцогчдын тоо, нэрсийн жагсаалт          Ховд эрч хүч ОНӨҮГ,   Жаргалант төгс ирээдүй хоршоо

11           Шалгарсан компани, байгууллага

(Товч танилцуулга, бүртгэл, удирдах албан тушаалтан, хаяг г.м.)      Ховд эрч хүч ОНӨҮГ,   М.Энхмандах

12           Гомдол гарсан эсэх, хэрвээ тийм бол хэн гаргасан, гомдлын агуулга, хэрхэн шийдэгдсэн           Үгүй

13           Худалдан авах гэрээ байгуулсан

(огноо, дугаар г.м.)             2014.04 сар

Гэрээний дугаар ТШ-2014-ажил-20

14           Гэрээнд зааснаар, хэрэгжиж эхлэх ба дуусах хугацаа            2014.06 сард

15           Хэрэгжиж эхэлсэн огноо   2012.04. сар

16           Хэрэгжилтийн явц: 4 сарын байдлаар         Ажил эхэлсэн байна

17           Хэрэгжилтийн явц:

.........сарын           Мэдээллийн самбар байрлуулаагүй.

18           Хэрэгжилтийн явц:

.........сарын ...........-ны байдлаар    

19           Хэрэгжиж дууссан буюу худалдан авах гэрээг дүгнэж бараа, ажил үйлчилгээг хүлээж авсан огноо, баримт бичгийн дугаар  

20           Худалдан авалтын чанар, үр дүнгийн талаархи мэдээлэл, дүгнэлт  

1              Худалдан авах бараа, ажил, үйлчилгээний нэр, товч тодорхойлолт  Ховдын тарвас услалтын систем хийх ажил

2              Худалдан авалтын хэлбэр

(Нээлттэй тендер, харьцуулалтын арга, шууд гэрээ байгуулах, зөвлөх үйлчилгээний гүйцэтгэгч сонгох)              Битүүмжилсэн тендер, харьцуулалтын аргаар

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.

Дотоодын гүйцэтгэгчид давуу эрхийн зөрүү тооцохгүй.

3              Төсөвт өртөг        50,000,000

4              Хөрөнгө оруулалтын төрөл

(улсын төсөв, орон нутгийн төсөв, эрх шилжиж ирсэн г.м.)   Орон нутгийн хөрөнгөөр

5              Худалдан авах ажиллагааны төрөл

(бараа, ажил, зөвлөх үйлчилгээ, зөвлөхөөс бусад үйлчилгээ)              Ажил

6              Урилга ба үнийн санал

(ОНМХ-ээр зарласан буюу хүргүүлсэн байдал, давтамж, огноо г.м.)

Урилгыг хавсаргана.         2014 оны 02-р сарын 28-нд Сангийн яамны www.e-procurement.mn сайт болон, орон нутгийн нэкст ТВ,

1.Батдайчин

2.Ирмүүн-Аргамаг

3. Ховд эрч хүч гэсэн 3 аж ахуйн нэгжид үнийн санал ирүүлэх урилга өгсөн

7              Үнэлгээний хороо

(Бүрэлдэхүүн, дарга, гишүүдийн нэрс, албан тушаал, ТББ-ын төлөөлөл орсон эсэх г.м.)            Үнэлгээний хорооны дарга:

Г.Мөнхжаргал-ХАА-ны хэлтсийн дарга

Гишүүд:

Д.Анхбаяр- ТББ-ын төлөөлөл

Б.Амартүвшин- ТББ-ын төлөөлөл

Т.Цагаанхишиг- Жаргалант сумын мэргэжилтэн

Нарийн бичиг- Б.Ариун-Эрдэнэ ХАА-ны хэлтсийн мэргэжилтэн

8              Үнэлгээний хороо ажилласан байдал

(тендерийн ямар баримт бичиг, материал бэлтгэсэн, хэзээ яаж хуралдсан, тендерийн үе шатууд, гэрээ байгуулах эрх олгосон дүгнэлт зөвлөмж гаргасан огноо дугаар г.м.)             2014 оны 02 дүгээр сарын 28-нд материал боловсруулсан

2014 оны 03 сарын   07-нд нээлт хийв, үргэлжлүүлэн үнэлгээний хороо үнэлгээ хийв

9              Тендерийн нээлт

(Огноо, нээлттэй байдал г.м.)         Тендерийг 2014 оны 03 дүгээр сарын 07-ны өдрийн орон нутгийн цагаар 10 цаг 00 минутанд аймгийн Засаг даргын Тамгын газар 4 давхар 412 тоот өрөөнд нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг нээв .

10           Тендерт оролцогчдын тоо, нэрсийн жагсаалт          Батдайчин ХХК

11           Шалгарсан компани, байгууллага

(Товч танилцуулга, бүртгэл, удирдах албан тушаалтан, хаяг г.м.)      БАТДАЙЧИН ХХК- Захирал Б.Очирбат

12           Гомдол гарсан эсэх, хэрвээ тийм бол хэн гаргасан, гомдлын агуулга, хэрхэн шийдэгдсэн           Үгүй

13           Худалдан авах гэрээ байгуулсан

(огноо, дугаар г.м.)             2014.03.17 сар

Гэрээний дугаар ТШ/2014/19

14           Гэрээнд зааснаар, хэрэгжиж эхлэх ба дуусах хугацаа            2014.04,01 сард ЭХЛЭЭД 2014.07.10 НД ДУУСНА

15           Хэрэгжиж эхэлсэн огноо   2012.04.01 сар

16           Хэрэгжилтийн явц: 4 сарын байдлаар          

17           Хэрэгжилтийн явц:

сарын    Мэдээллийн самбар байрлуулаагүй.

18           Хэрэгжилтийн явц:

.........сарын ...........-ны байдлаар    

19           Хэрэгжиж дууссан буюу худалдан авах гэрээг дүгнэж бараа, ажил үйлчилгээг хүлээж авсан огноо, баримт бичгийн дугаар  

20           Худалдан авалтын чанар, үр дүнгийн талаархи мэдээлэл, дүгнэлт  

1              Худалдан авах бараа, ажил, үйлчилгээний нэр, товч тодорхойлолт  Жаргалант суманд гудамжны чулуун сандал хийх

2              Худалдан авалтын хэлбэр

(Нээлттэй тендер, харьцуулалтын арга, шууд гэрээ байгуулах, зөвлөх үйлчилгээний гүйцэтгэгч сонгох)              Битүүмжилсэн тендер, харьцуулалтын аргаар

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй

Дотоодын гүйцэтгэгчид давуу эрхийн зөрүү тооцохгүй.

3              Төсөвт өртөг        20,000,000

4              Хөрөнгө оруулалтын төрөл

(улсын төсөв, орон нутгийн төсөв, эрх шилжиж ирсэн г.м.)   Орон нутгийн хөрөнгөөр

5              Худалдан авах ажиллагааны төрөл

(бараа, ажил, зөвлөх үйлчилгээ, зөвлөхөөс бусад үйлчилгээ)              Ажил

6              Урилга ба үнийн санал

(ОНМХ-ээр зарласан буюу хүргүүлсэн байдал, давтамж, огноо г.м.)

Урилгыг хавсаргана.         Сангийн яамны www.e-procurement.mn сайт болон, орон нутгийн ТВ-д зар өгсөн 2014.03.21-нд

7              Үнэлгээний хороо

(Бүрэлдэхүүн, дарга, гишүүдийн нэрс, албан тушаал, ТББ-ын төлөөлөл орсон эсэх г.м.)            Үнэлгээний хорооны дарга:

Б.Батсүх- Жаргалант сумын ЗДО

Гишүүд:

Д.Ариунболд- ХЗА-ны ахлах мэргэжилтэн

Р.Нямсүрэн-ТББ-ийн төлөөлөл

С.Даваасамбуу- иргэний төлөөлөл

Нарийн бичиг- У.Батзаяа ХАА-ны хэлтсийн мэргэжилтэн

8              Үнэлгээний хороо ажилласан байдал

(тендерийн ямар баримт бичиг, материал бэлтгэсэн, хэзээ яаж хуралдсан, тендерийн үе шатууд, гэрээ байгуулах эрх олгосон дүгнэлт зөвлөмж гаргасан огноо дугаар г.м.)             2014 оны 03 дүгээр сарын 21-нд материал боловсруулсан

2014 оны 03 сарын 28 -нд дүгнэсэн, зөвлөмж хүргүүлсэн

2014. 04.02 мэдэгдэл хүргүүлсэн

9              Тендерийн нээлт

(Огноо, нээлттэй байдал г.м.)         Тендерийг 2014 оны 03 дүгээр сарын 28 -ны өдрийн орон нутгийн цагаар….. цаг 00 минутанд аймгийн Засаг даргын Тамгын газар 4 давхар 412 тоот өрөөнд нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг нээв .

10           Тендерт оролцогчдын тоо, нэрсийн жагсаалт          Тат-өд , БГБХ нөхөрлөл

11           Шалгарсан компани, байгууллага

(Товч танилцуулга, бүртгэл, удирдах албан тушаалтан, хаяг г.м.)      Тат-өд , БГБХ нөхөрлөл

12           Гомдол гарсан эсэх, хэрвээ тийм бол хэн гаргасан, гомдлын агуулга, хэрхэн шийдэгдсэн           Үгүй

13           Худалдан авах гэрээ байгуулсан

(огноо, дугаар г.м.)             2014.04.09

14           Гэрээнд зааснаар, хэрэгжиж эхлэх ба дуусах хугацаа           

15           Хэрэгжиж эхэлсэн огноо  

16           Хэрэгжилтийн явц: 4 сарын байдлаар        

17           Хэрэгжилтийн явц:

.........сарын          

18           Хэрэгжилтийн явц:

.........сарын ...........-ны байдлаар    

19           Хэрэгжиж дууссан буюу худалдан авах гэрээг дүгнэж бараа, ажил үйлчилгээг хүлээж авсан огноо, баримт бичгийн дугаар  

20           Худалдан авалтын чанар, үр дүнгийн талаархи мэдээлэл, дүгнэлт  

1              Худалдан авах бараа, ажил, үйлчилгээний нэр, товч тодорхойлолт  ........52-ын уулзвар хүртэл 2135м урт замын нэг талаар явган зам дугуйн зам тавих

2              Худалдан авалтын хэлбэр

(Нээлттэй тендер, харьцуулалтын арга, шууд гэрээ байгуулах, зөвлөх үйлчилгээний гүйцэтгэгч сонгох)              Битүүмжилсэн тендер, НТШ

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй

Дотоодын гүйцэтгэгчид давуу эрхийн зөрүү тооцохгүй.

3              Төсөвт өртөг        120,000,000

4              Хөрөнгө оруулалтын төрөл

(улсын төсөв, орон нутгийн төсөв, эрх шилжиж ирсэн г.м.)   Орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгө оруулалтаар

5              Худалдан авах ажиллагааны төрөл

(бараа, ажил, зөвлөх үйлчилгээ, зөвлөхөөс бусад үйлчилгээ)              Ажил

6              Урилга ба үнийн санал

(ОНМХ-ээр зарласан буюу хүргүүлсэн байдал, давтамж, огноо г.м.)

Урилгыг хавсаргана.         Сангийн яамны www.e-procurement.mn сайт болон, орон 2014.03.03-нд

7              Үнэлгээний хороо

(Бүрэлдэхүүн, дарга, гишүүдийн нэрс, албан тушаал, ТББ-ын төлөөлөл орсон эсэх г.м.)            Үнэлгээний хорооны дарга:

Т.Баяртонтох- ЭМГ-ын дарга

Гишүүд:

Д.Ариунболд-ХЗАА-мэргэжилтэн

Э.Одонтуяа-Хувийн хэвшлийн төлөөлөл

Б.Баярсүх - иргэний төлөөлөл

Нарийн бичиг- Б.Гомбосүрэн ХАА-ны хэлтсийн мэргэжилтэн

8              Үнэлгээний хороо ажилласан байдал

(тендерийн ямар баримт бичиг, материал бэлтгэсэн, хэзээ яаж хуралдсан, тендерийн үе шатууд, гэрээ байгуулах эрх олгосон дүгнэлт зөвлөмж гаргасан огноо дугаар г.м.)             2014 оны 03 дүгээр сарын 28-нд материал боловсруулсан

2014 оны 05 сарын 02 -нд дүгнэсэн, зөвлөмж хүргүүлсэн

2014. 05.02 мэдэгдэл хүргүүлсэн

9              Тендерийн нээлт

(Огноо, нээлттэй байдал г.м.)         Тендерийг 2014 оны 04 дүгээр сарын 04 -ны өдрийн орон нутгийн цагаат 13 цаг 00 минутанд аймгийн Засаг даргын Тамгын газар 4 давхар 412 тоот өрөөнд нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг нээв .

10           Тендерт оролцогчдын тоо, нэрсийн жагсаалт          Ховд эрч хүч ОНӨҮГ

11           Шалгарсан компани, байгууллага

(Товч танилцуулга, бүртгэл, удирдах албан тушаалтан, хаяг г.м.)      Ховд эрч хүч ОНӨҮГ- М.ЭНХМАНДАХ

12           Гомдол гарсан эсэх, хэрвээ тийм бол хэн гаргасан, гомдлын агуулга, хэрхэн шийдэгдсэн           Үгүй

13           Худалдан авах гэрээ байгуулсан

(огноо, дугаар г.м.)             2014.04.21

14           Гэрээнд зааснаар, хэрэгжиж эхлэх ба дуусах хугацаа            2014.04.21-2014.06.31

15           Хэрэгжиж эхэлсэн огноо   2014.04.21

16           Хэрэгжилтийн явц: 4 сарын байдлаар        

17           Хэрэгжилтийн явц:

.........сарын          

18           Хэрэгжилтийн явц:

.........сарын ...........-ны байдлаар    

19           Хэрэгжиж дууссан буюу худалдан авах гэрээг дүгнэж бараа, ажил үйлчилгээг хүлээж авсан огноо, баримт бичгийн дугаар  

20           Худалдан авалтын чанар, үр дүнгийн талаархи мэдээлэл, дүгнэлт